Irena Huml: pionierka historii sztuki stosowanej
Irena Zofia Huml-Bacz (1928-2015) to postać, która na stałe zapisała się w annałach polskiej historii sztuki. Jako historyczka sztuki, krytyczka sztuki i profesorka nauk humanistycznych, zrewolucjonizowała sposób postrzegania i badania sztuki stosowanej, stając się prawdziwą pionierką w tej dziedzinie. Jej wszechstronne zainteresowania obejmowały historię sztuki, architekturę wnętrz oraz bogactwo rzemiosła artystycznego, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej tkaniny artystycznej i biżuterii artystycznej. Profesor Huml była jedną z pierwszych badaczek, która z pasją i naukową precyzją zgłębiała polską sztukę użytkową od jej korzeni na przełomie XIX i XX wieku, aż po czasy współczesne, ukazując jej ewolucję i znaczenie w polskim krajobrazie kulturowym.
Specjalizacja i wkład w badania
Szczególne miejsce w badaniach Ireny Huml zajmowały zagadnienia związane z polską tkaniną artystyczną oraz biżuterią artystyczną, zwłaszcza tworzoną ze srebra. Jej prace systematyzowały wiedzę na temat rozwoju tych dziedzin, odkrywając i promując twórców oraz ich unikatowe dzieła. Jako jedna z pierwszych zwracała uwagę na design i jego rolę w kształtowaniu estetyki życia codziennego, analizując obiekty od ich genezy po współczesne zastosowanie. Jej holistyczne podejście do sztuki stosowanej obejmowało również architekturę wnętrz, co pozwoliło na stworzenie pełniejszego obrazu polskiego rzemiosła artystycznego i jego kontekstu. Przez lata swojej działalności naukowej profesor Huml przyczyniła się do rozwoju i promocji polskiego rzemiosła artystycznego oraz designu, podnosząc rangę tych dziedzin w polskiej kulturze i nauce.
Publikacje i działalność dydaktyczna profesora Huml
Droga naukowa Ireny Huml rozpoczęła się od studiów w renomowanym Instytucie Historii Sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończyła w 1957 roku. Swoją karierę zawodową z sukcesem związała z Instytutem Sztuki PAN, gdzie przez ponad trzydzieści lat aktywnie prowadziła seminaria doktoranckie, kształcąc kolejne pokolenia historyków sztuki. Jej dorobek naukowy jest imponujący – jest autorką ponad 600 artykułów naukowych i publikacji książkowych, które stanowią kamienie milowe w badaniach nad sztuką stosowaną. Wśród jej najważniejszych prac znajdują się monografie takie jak „Warsztaty krakowskie” (1973) i „Polska sztuka stosowana XX w.” (1978), które do dziś pozostają kluczowymi pozycjami dla każdego zainteresowanego tematem. Profesor Huml była również aktywną członkinią Stowarzyszenia Historyków Sztuki od 1954 roku, a jej zaangażowanie w życie naukowe podkreślały liczne uczestnictwa i przewodnictwa w obradach jury międzynarodowych i krajowych konkursów twórczości plastycznej.
Moda. Historia osobista: wystawa garderoby Ireny Huml
W Muzeum Narodowym we Wrocławiu zorganizowano wyjątkową wystawę zatytułowaną „Moda. Historia osobista. Profesor Irena Huml (1928–2015)”. Ta niezwykła ekspozycja stanowi hołd dla wybitnej historyczki sztuki i pozwala na głębsze poznanie jej osobowości nie tylko przez pryzmat jej pracy naukowej, ale także przez jej prywatne wybory stylistyczne. Wystawa prezentuje garderobę profesor Huml z lat 50. do początku lat 90. XX wieku, oferując unikalny wgląd w jej życie i epokę, w której przyszło jej tworzyć i żyć. To nie tylko prezentacja ubrań, ale przede wszystkim opowieść o historii ubioru w czasach PRL-u i o roli, jaką odgrywała w nim kobieta, świadoma swojego stylu i miejsca w świecie.
Styl Ireny Huml: elegancja i indywidualność w czasach PRL
Styl Ireny Huml był odzwierciedleniem jej osobowości – elegancji, indywidualności i zamiłowania do kolorów. W czasach PRL-u, kiedy dostęp do zachodnich trendów był ograniczony, profesor Huml potrafiła wykreować swój unikatowy wizerunek, łącząc ubrania gotowe z unikatowymi kreacjami szytymi na miarę. Jej garderoba często czerpała inspiracje z trendów zachodnich, które adaptowała do polskich realiów, tworząc stroje charakteryzujące się umiarkowaniem, stosownością, a jednocześnie otwartością na nowe prądy. Wystawa we Wrocławiu podkreśla, że mimo trudności epoki, moda była dla niej formą ekspresji i manifestacji osobistego gustu. Jej sposób ubierania się świadczył o wrażliwości na sztukę, design i piękno, które potrafiła odnaleźć w otaczającej ją rzeczywistości.
Szafa elegantki – co mówi o niej wystawa?
Wystawa „Moda. Historia osobista. Profesor Irena Huml” odsłania przed zwiedzającymi bogactwo i różnorodność garderoby wybitnej badaczki. Prezentowane obiekty, przekazane do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu przez jej córkę, Justynę Bacz, to nie tylko ubrania, ale niemalże dokumenty epoki i świadectwa osobistego stylu. Możemy zobaczyć zarówno ubrania pochodzące z komisów czy pchlich targów, jak i te szyte na zamówienie przez znane krawcowe, a także kreacje inspirowane modą z Nowego Jorku czy Londynu. Znajdziemy tam sukienki, płaszcze, kostiumy, a także akcesoria, które razem tworzą spójny obraz kobiety o nienagannym guście. Szafa elegantki profesor Huml mówi o jej świadomości trendów, umiejętności łączenia elementów w harmonijną całość, a także o jej zamiłowaniu do jakości i dbałości o detale. Ta ekspozycja to fascynująca podróż przez historię mody w Polsce, widzianą oczami jednej z jej najwybitniejszych postaci.
Dziedzictwo Ireny Huml: inspiracja dla twórców i badaczy
Dziedzictwo Ireny Huml wykracza daleko poza jej indywidualne osiągnięcia naukowe i stylistyczne. Jej praca stanowi nieocenione źródło inspiracji dla współczesnych twórców, badaczy i pasjonatów sztuki stosowanej. Jako niestrudzona propagatorka polskiego rzemiosła artystycznego i designu, otworzyła drogę dla wielu, którzy dziś kontynuują jej badania i rozwijają jej idee. Jej wizjonerskie podejście do historii sztuki, łączące głęboką wiedzę z wrażliwością na piękno i funkcjonalność, nadal inspiruje nowe pokolenia do odkrywania i doceniania polskiej twórczości.
Wkład w rozwój polskiego designu i rzemiosła artystycznego
Irena Huml była nie tylko historyczką sztuki, ale także aktywną promotorką polskiego designu i rzemiosła artystycznego. Jej badania nad tkaniną artystyczną, biżuterią artystyczną oraz innymi formami sztuki użytkowej przyczyniły się do podniesienia ich rangi i uznania w kraju i za granicą. Dzięki jej publikacjom i zaangażowaniu, twórcy zyskali szersze grono odbiorców i krytyków, a ich prace zaczęto postrzegać jako integralną część polskiego dziedzictwa kulturowego. Wkład profesor Huml w rozwój tych dziedzin jest nie do przecenienia – jej prace systematyzowały wiedzę, inspirowały nowe projekty i przyczyniły się do kształtowania świadomości społecznej na temat znaczenia designu w życiu codziennym.
Uhonorowanie i upamiętnienie Ireny Huml
Za swoje wybitne zasługi dla polskiej nauki i kultury, Irena Zofia Huml-Bacz została uhonorowana licznymi nagrodami i odznaczeniami. Do najważniejszych należą Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1999) oraz srebrny order Gloria Artis (2011), świadczące o jej nieocenionym wkładzie w polską kulturę. Jej pamięć jest pielęgnowana nie tylko przez środowisko naukowe, ale także przez liczne inicjatywy kulturalne. Wystawa „Moda. Historia osobista. Profesor Irena Huml (1928–2015)” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, zorganizowana w 10. rocznicę jej śmierci, jest jednym z najbardziej znaczących przykładów upamiętnienia jej postaci. Jej życie i twórczość stanowią inspirację dla kolejnych pokoleń, a jej wpływ na rozwój polskiej sztuki i designu jest nadal odczuwalny. Irena Huml spoczywa w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, a jej dziedzictwo żyje w badaniach naukowych, kolekcjach muzealnych i sercach tych, których inspirowała.
Tworzę treści, które łączą kreatywność z profesjonalizmem. Moja praca to nie tylko pisanie, ale także odkrywanie nowych perspektyw i dzielenie się nimi z czytelnikami. Lubię podejmować wyzwania, które pozwalają mi rozwijać umiejętności i wnosić wartość w każdą realizowaną publikację.
